سفری به قلب عطرسازی
تا به حال به این فکر کرده اید که فرآیند تولد یک عطر چیست؟ نُت های مختلف چطور در کنار یکدیگر قرار می¬گیرند و یک عطر مطبوع را می سازند؟ به این فرآیند عطرسازی گفته می شود؛ عطرسازی هنری است که با تلفیق رایحه‌های مختلف، حس‌ها و خاطراتی بی‌نظیر را در ذهن ما ثبت می‌کند. از دوران باستان تاکنون، عطرها جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ و زندگی بشر داشته‌اند. امروزه نیز این صنعت نه تنها به خلق بوهای خاص و جدید می‌پردازد، بلکه به عنوان یک علم پیشرفته، ترکیبی از هنر، شیمی و خلاقیت محسوب می‌شود. در این مقاله قصد داریم به قلب این هنر دیرینه سفر کنیم و نگاهی عمیق‌تر به تاریخچه، فرآیند تولید و تأثیرات آن بیندازیم. پس اگر شما هم کنجکاو هستید تا بیشتر در مورد این هنر و جزئیات آن بدانید و به درک عمیق تری از دنیای پیچیدۀ آن دست پیدا کنید، تا انتها با این مقاله همراه باشید.
تاریخچۀ عطرسازی
همانطور که گفتیم، این هنر قدمتی به بلندای تاریخ دارد. تمدن‌های باستانی مانند مصر، یونان، روم و ایران از گیاهان معطر و روغن‌های خوشبو برای مراسم مذهبی و البته بهداشت استفاده می‌کردند. مصریان نخستین کسانی بودند که عطر را به شکل مایع استخراج کرده و به کار بردند. آن‌ها از گیاهانی مانند مر (Myrrh)، کندر (Boswellia) و رز برای تهیه روغن‌های معطر بهره می بردند. جالب است بدانید که در دوران اسلامی، دانشمندانی مانند ابن‌سینا فرآیند تقطیر را برای استخراج روغن‌های معطر ابداع کردند که تحولی بزرگ در این هنر ایجاد کرد.
با ورود به قرون وسطی و دوره رنسانس، این حرفه به اروپا راه یافت و به یکی از صنایع لوکس تبدیل شد. در فرانسه نیز، عطرسازی به هنر و صنعت ملی تبدیل و شهر گراس (Grasse) به مرکز این حرفه در جهان بدل گردید. امروزه، این هنر با ترکیب تکنولوژی¬های پیشرفته و خلاقیت، به یکی از بزرگ‌ترین صنایع جهان تبدیل شده و بازار پر رونقی دارد.
فرآیند عطرسازی
حال به سوال ابتدایی این مقاله برمی¬گردیم؛ فرآیند عطرسازی چطور است؟ این فرآیند از چند مرحله اساسی تشکیل شده که هر کدام نیازمند دقت و مهارت خاصی هستند. این مراحل عبارتند از:
1. انتخاب مواد اولیه
مواد اولیه شامل اسانس‌های گیاهی، روغن‌های طبیعی، و مواد شیمیایی است. برخی از رایحه‌ها از گل‌ها، چوب‌ها، ادویه‌ها و میوه‌ها استخراج می‌شوند. برای مثال، اسانس گل رز از طریق فرآیند تقطیر استخراج شده و استفاده می شود.
2. ترکیب رایحه‌ها
در این مرحله، عطرساز با ترکیب نت‌های مختلف، رایحه‌ای منحصربه‌فرد و جدید خلق می‌کند. نت‌های عطر شامل سه دسته یا می توان گفت سه مرحله هستند:
• نت اولیه: رایحه‌ای که بلافاصله پس از استفاده احساس می¬کنید همان نت اولیه است. این نت حدودا از 5 تا 15 دقیقه گاهی تا 30 دقیقه طول می کشد.
• نت میانی: رایحه‌ای که پس از تبخیر نت اولیه ظاهر می‌شود. این نت رایحه اصلی عطر شماست و معمولا از 20 دقیقه بعد از زدن عطر آغاز شده تا یک ساعت و گاهی 2 تا 4 ساعت بعد ماندگار است.
• نت پایه: رایحه‌ای که ماندگاری طولانی دارد و پایۀ عطر را تشکیل می‌دهد. معمولا از 4 تا 6 ساعت بعد از زدن عطر آغاز شده و گاهی تا 24 ساعت بعد هم قابل استشمام هستند.
دقت داشته باشید که مدت زمان¬های گفته شده در توضیحات هر نت حدودی است؛ یعنی این مدت ها به عواملی همچون نوع عطر، نوع پوست شما و محیطی که در آن زندگی می کنید بستگی دارد.
3. تثبیت رایحه
برای افزایش ماندگاری یک عطر به ترکیبات آن مواد تثبیت‌کننده مانند مشک و عنبر اضافه می‌شود. در نت پایۀ یک عطر معمولا رایحۀ این مواد به مشام می رسد.
4. رقیق‌سازی و بسته‌بندی
در مرحلۀ نهایی، عطر با استفاده از الکل رقیق شده و سپس در شیشه‌های زیبا و متفاوتی بسته‌بندی می‌گردد. هدف از رقیق¬سازی یک عطر می¬تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ مانند ایجاد تعادل در رایحه یا بهبود ماندگاری و پخش بو و یا ساخت نسخه¬های مختلفی از عطر. این نسخه¬ها شامل موارد زیر هستند:
• پرفیوم (Perfume): غلظت بالا (20-30% ماده معطر)
• ادوپرفیوم (Eau de Parfum): غلظت متوسط (15-20% ماده معطر)
• ادوتویلت (Eau de Toilette): غلظت کمتر (5-15% ماده معطر)
• ادوکلن (Eau de Cologne): غلظت خیلی پایین (2-5% ماده معطر)
تأثیر عطرسازی بر احساسات و فرهنگ
این حرفه نه تنها بر صنعت مد و زیبایی تأثیر گذاشته، بلکه نقش مهمی نیز در روان‌شناسی و فرهنگ دارد. رایحه‌ها می‌توانند احساسات خاصی را تحریک کنند؛ برای مثال، بوی برخی گل¬ها ممکن است حس آرامش و راحتی را القا کند، در حالی که رایحه مرکبات انرژی‌بخش است. عطرها می¬توانند حتی خاطرات گذشته را زنده نمایند؛ مثلا شما ممکن است خاطره یا اتفاقی را از یاد برده باشید اما با حس کردن رایحه¬ای مرتبط با آن دوباره آن خاطره برای¬تان زنده شود. از سوی دیگر، عطرها در مراسم‌های مذهبی، جشن‌ها و حتی تعاملات روزمره جایگاه ویژه‌ای دارند.
نوآوری‌های جدید در عطرسازی
در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی بر دنیای عطرسازی نیز تاثیرگذار بوده¬اند. از جملۀ این نوآوری ها می توان به مواردی چون کاهش اثرات محیط زیستی، عطرهایی پایدارتر، عطرهای شخصی¬سازی شده و البته عطرهای بدون جنسیت که برای هر فردی قابل استفاده هستند، اشاره کرد.
امروزه از دی اکسید کربن بحرانی (Supercritical CO₂) به عنوان حلال در این صنعت استفاده می شود که نسبت به حلال های شیمیایی قدیمی و مضر مانند هگزان یا بنزن بسیار پاک تر است. امروزه از مواد طبیعی و پایدارتری همچون اسانس های وانیل، چوب، رز و... و همچنین روش های تخمیری یا سنتز آنزیمی در این صنعت استفاده می شود که نیاز به مواد طبیعی را در نهایت به طور محسوسی کاهش می¬دهد. منظور از عطرهای شخصی سازی شده نیز استفاده از تحلیل داده¬ها و هوش مصنوعی در تولید عطرهایی است که به طور خاص برای هر فرد طراحی شده اند.
نتیجه‌گیری
عطرسازی هنری است که در طول تاریخ با زندگی انسان‌ها عجین شده و از ابتدای تمدن بشری تا به امروز با ما همراه بوده و تأثیرات عمیقی بر فرهنگ و احساسات و خاطره¬های ما داشته است. این هنر با ترکیب علم، خلاقیت و فناوری، به ما امکان می‌دهد تا رایحه‌هایی خلق کنیم که فراتر از بو، بخشی از شخصیت و هویت ما باشند و زندگی روزمرۀ ما را دل انگیزتر کنند. درک فرآیند عطرسازی و آشنایی با آن می‌تواند به شما در انتخاب عطری مناسب کمک کرده و تجربه‌ای لذت‌بخش و خاص را برای¬تان به ارمغان بیاورد. با سفری که در این مقاله به دنیای این حرفه داشتید، امیدواریم به عمق این هنر پی برده و از آن لذت بیشتری ببرید.
چنانچه برای دیدن سایر دسته های فروشگاه الوان مارکت به دنبال محصول دلخواه خود در دسته بندی های فروشگاه که شامل مد و پوشاک، آرایشی و بهداشتی، عطر و ادکلن، موبایل و کالای دیجیتال، لوازم خانگی، صوتی و تصویری، لپ تاپ و کامپیوتر ، کفش زنانه، کفش مردانه، کفش بچه گانه، اسپرسوساز خانگی و صنعتی، آبمیوه گیری خانگی و صنعتی، هستید به راحتی چند کلیک اقدام به خرید آسان و اطمینان با تحویل فوری نمایید.
